Philidor Vitrine

Une édition numérique de la base Philidor4

Oeuvre, notice n°64055

Numéro d'origine (JLB ou EZPUBLISH) : CHARP-00436

FILIUS PRODIGUS PRÉLUDE POUR L'ENFANT PRODIGUE

Type de contenu : Musique
Personnes ayant un rapport avec l'oeuvre :
  • CHARPENTIER, Marc-Antoine - compositeur
  • Anonyme - auteur du texte
Genre musical : histoire sacrée
Genre du texte : Non renseigné
Cote CMBV : AE/

Incipit

Incipit latin :
Filius autem senior
Epulari ergo
Gratias tibi Deus clemens
Accede fili mi
Pater mi da mihi portionem substantiae
Cito afferte stolam primam
Fili mi tu semper
Eia quid moramur
Homo quidam duos
O clemens o pie pater
Quanti mercenarii in domo
Pater mi ecce ego filius
Accepta ergo a patre suo
Gratias ergo tibi
Summite tympana concrepet
Surrexit igitur rediit
Incipit musical :
15 112334 25332 1 : prélude source B
55 1111271 111
3155 31 6671222 7773176 5
223 22 111 1121 771 222
7522 2277777712 44445 555
572 555 11 177 767 5 54 5
566 72277 5 2223 44 7122 3
54324 323 434 1
123345535 111112 33123134 5
111777111 777 222222222 222
333 22 333 111 221 777 117 66
1233345535 11511111 22222223 33
5551112 77122 31
553116 345555554
31575 116554 55443 33
56 77 77 12 3234 272 21 776 55
111 11 23 12 722 23 32 211 22
15 112334 25332 1

Effectif et instrumentation

Effectif musical : vx7/ch.fr.4/d,d/bc vx7/ch.fr.4/orch.fr.4/bc
Note sur l'effectif :
vx.7 = - Filius Prodigus ut3 - Filius senior - ut4 - Historicus - ut4 - Pater - fa4 - [sp] - sol2 - [sp] - ut3 - [sp] - fa4
Chorus fidelium : sol2,ut3,ut4,ut4,fa4 - Le choeur peut être chanté par un petit groupe de solistes.
prélude source B : orch.fr.4
Instrumentation : Non renseignée

Source(s)

Source A :
filius prodigus/ Lucae capite 15 - dans - M.-A. Charpentier - Meslanges - partition, ms autogr. (sd), vol. IV, cahier 29, f. 70-80v - F-Pn/ Rés Vm1 259 [ 4]
Autres sources :
B. - prélude/ pour l'enfant/ prodigue - dans - M.-A. Charpentier - Meslanges - partition, ms autogr. (sd), vol. XVII, cahier XXIII, f. 40-40v - F-Pn/ Rés Vm1 259 [17]
Les folios ont une double numérotation : f. 40-40v et p. 21-22 - À la suite de la pièce, Charpentier indique : "Passez à l'aise/ à l'enfant prodigue".
C. - A COMPLETER - L'Enfant Prodigue - dans - partition, ms, f. 27-56 - F-Pn/ Vm1 1480
D. - L'Enfant/ prodigue - dans - Recueil d'oratorio et d'un motet à trois voix et basse continue de différents auteurs - ms, s.d. - partition, f. 23-49v - F-V/ ms mus 58
Cote source :
F-Pn/ Rés Vm1 259 [ 4]
F-Pn/ Rés Vm1 259 [17]
F-Pn/ Vm1 1480
F-V/ Ms mus 58
Code source :
H.399
H.399.a
H.399.b
H.399.c
Type de source :
originale
Notes sur la source :
contient : - f.70 - [titre] - Lucae capite 15mo - Son prelude est dans/ le cahyer XXIII - [récit de historicus] Homo quidam - [récit de prodigus] Pater mi - f.70-71v - [choeur] accepta ergo - f.71v - suivez a/ l'aize - [air de prodigus] Quanti mercanari - f.72 - [duo] surrexit igitur - f.72-72v - [récit de prodigue] O clemens - f.73-73v - [duo] Accede, fili mi - f.73v - [récit de basse] Cito afferte - f.73v-75v - [choeur] sumite tympana - f.75v - [récit de prodigus] gratias ergo - f.75v-76 - [récit de basse] Eya quid moramur - f.76 - summite tympana/ comme cy devant/ jusque a gratias - secunda pars - [récit d'haute contre] Filius autem senior - f.76-76v - [récit de filius senior] Pater mi - f.76v-77 - [récit de pater] Fili mi - f.77 - [duo de filius senior et pater] Epulari ergo - suivez/ au dernier/ choeur - f.77v-80 - chorus fidelium : gratias tibi - f.80v - fin de l'histoire/ de l'enfant/ prodigue
D'éventuels ajouts d'indications pour les doublures instrumentales dans les choeurs : "chorus cum instrum.", "sans instr.".
Le texte du choeur "sumite tympana" a été retouché par Charpentier à une autre époque que celle de la copie. Le compositeur s'en explique f.73v : "sumite au lieu de resonant/ psallite au lieu de concrepet/ par tout le choeur".
Description de la source :
[PRIMA PARS] - Historicus - "Homo quidam duos habebat filios, quorum junior paterna domo discedere volens peregre profecturus patri suo sic locutus est :"
Prodigus - "Pater, pater mi. Da mihi portionem substantiae, quae me contingit. Cupio enim longius ire ac peregrinari."
Chorus - "Accepta ergo a patre suo portione substantiae, profectus est in longinquam regionem. Ubi brevi coepit egere quia erat ibi dira fames et vivendo luxuriose jam dissipaverat omnem substantiam suam. Atque gravi pressus egestate ad se reversus voce lacrymabili sic lugebat in amaritudine animae suae dicens :"
Prodigus - "Quanti mercenarii in domo patris mei abundant panibus, ego autem - miseriarum angustiis confectus hic fame pereo. Pereo ! Morior ! Quid agam ? Quo me verta ? Surge ergo ! Surgam ergo, ad patrem redibo ut me revertentem et poenitentem miseratione commotus excipiat. - Surgam ergo, ad patrem redibo."
[historicus] - "Surrexit igitur ; rediit domum suam, atque patris genibus supplex provolutus sic lamentabatur, gemens, dicens :"
Prodigus - "O clemens, o pie, pater mi. Peccavi in coelum et coram te : non sum dignus vocari filius tuus, non, non sum dignus vocari filius tuus. Erravi sicut ovis quae periit. Erue me de lacu miseriae et luto faecis. Eripe animam meam de necessitate et angustia et fac me sicut unum de mercenariis tuis, quia ego miser, non sum dignus vocari filius tuus."
[Pater] - "Accede, fili mi, accede ad caros patris tui amplexus."
[filius] - "Accede pater mi ad caros patris mei."
[ensemble] - "Ut blanda tibi/ mihi praebam/ praebas oscula pacis."
[pater] - "Cito, cito, afferte stolam primam, induite illum, ferte annulum, date illi calceamenta ; occidite saginatum vitulum comedamus cum eo, et epulemur laetentes."
[chorus] - "Sumite tympana, psallite buccina, et laeti sonantibus modulis sociemus cantica ; quia filius mortuus revixit ; quia ille qui perierat, inventus est."
Prodigus - "Gratias ergo, gratias tibi, carissime pater, dulcissime pater, et clementissime. Posuisti me in domo refectionis, collocasti me in loco pascuae et ubertatis ubi mihi nihil deerit. Me poenitentem suscepisti, me pereuntem collegisti, me mortuum suscitasti."
Pater - "Eya, eya, quid moramur, quid cunctamur ; jam vestes jucunditatis induit filius meus ; jam accepit annulum. Data sunt illi calceamenta. Assatus est. Saginatus vitulus comedamus cum eo et epulemur laetantes."
[chorus] - "Sumite, tympana, psallite buccina, et laeti sonantibus modulis sociemus cantica ; quia filius mortuus revixit ; quia ille qui perierat, inventus est."
SECUNDA PARS - [historicus] - "Filius autem senior, rediens ex agro, audiens haec omnia, atque sciens cuncta quae fiebant voce querula sic patrem suum alloquitur :"
Filius Senior - "Pater mi, pater mi. Ecce ego filius tuus senior, tot annis servio tibi, mandatis tuis semper obtemperavi et hoedum mihi numquam dedisti ad epulandum cum amicis meis. Fratri autem me juniori, qui substantiam suam luxuriose vivendo totam devoravit, dedisti vitulum saginatum ; mihi autem tot annis servienti tibi nihil unquam dedisti."
Pater - "Fili mi, fili mi, tu semper mecum es, et omnia mea sunt tua. Epulari ergo, oportebat et gaudere, quia frater tuus junior mortuus erat et revixit, perierat et inventus est. Tu vero fili mi, tu semper mecum es, et omnia mea sunt tua."
Filius senior [et pater] ensemble - "Epulari ergo oportebat et gaudere cum eo. Comedamus, epulemur, et laetemur cum eo."
Chorus fidelium - "Gratias tibi Deus clemens, gratias tibi, pater misericors ; gratias tibi. Gratias immortales qui errantes dirigis in viam rectam. Deus clemens, pater misericors, gratias immortales, Deus clemens, pater misericors qui peccantes vocas adveniam et errantes dirigis in viam rectam."

Informations sur le texte

Note sur le texte :
Le texte est tiré de l'Evangile selon Saint-Luc, 15 : 11-32.

Références et catalogues

Édition moderne : fac-similé : - CHARPENTIER, Marc-Antoine - Meslanges autographes - Repr. de l'éd. de F-Pn/ Rés Vm1 259 - Paris, Minkoff, 1990, vol. IV édition moderne : - CHARPENTIER, Marc-Antoine - Gratias tibi Deus : Chorus Fidelium ; éd. par Guy-Lambert - Paris, Éditions musicales de la Schola Cantorum, 1953 - (réduction pour clavier)

Dates et lieux

Note sur les dates :
1680 : datation d'après H.W. Hitchcock ("1680")
1681-1682 : datation du prélude source B, d'après H.W. Hitchcock

Rôles et personnages

Rôle(s) cité(s) : Historicus Fils aîné Fils prodigue Père Fidèle

Notes et attributions

Notes et références : ré mineur, 548 mes. prélude source B : ré m, 24 mes. Source D : ré m, 513 mes.
Auteur de la saisie : jd/96.09 - Fanny Duchet

PHILIDOR4