Source A :
Mors Saülis et Jonathae - dans - M.-A. Charpentier - Meslanges - partition, ms
autogr. (sd), vol. IV, cahier 32, f. 119v-134v - F-Pn/ Rés Vm1 259 [ 4]
Cote source :
F-Pn/ Rés Vm1 259 [ 4]
Code source :
H.403
Type de source :
catalogue
Notes sur la source :
Contient : - f.119v - [titre] - [prélude] rumor bellicus - significat/ litera
vero/ A Philistae/ B Israelitae - f.119v-121 - [récit des historiens] Cum essent
congregat - f.121 - suivez/ a l'aize/ au dial[ogue]/ de la magicienne/ et de saul
- f.121-121v - [aire de saul et de la magicienne] O mulier - f.121v - Première
symphonie - f.121v-122 - [air de la magicienne] Aether umbrosus - f.122 - grande/
pause/ suivez/ au/ [?] - f.122v - apres la pause |:] [reprise d'un couplet de la magicienne]
Nil prodest invocatio - petite pause - reprenez la premiere simphonie de lenchantement
et chantez/ sur l'air d'Oesther umbrosus les paroles suivantes/ [texte] - duo ex choro
[:] Cumque Samuel volente Deo - petite pause - f.123 - [récit de Samuel] Surge
Saül - f.123-123v - [duo de Saul et Samuel] Urgent advesrsum me arma - f.123v
- faites un grand silence/ et puis passez a la saconde partie/ de l'histoire qui commnece
par le chorus suivant - f.124-126 - [air des historiens] Cecidit repente - f.126 -
[récit de Saül] tolle quaeso - suivez a/ l'aize - [air des soldats] Quis
haec audiens - f.126v-127v - [choeur et Saül] Age cito - f.127v - petite pause
- f.127v-128 - [trio du choeur] Cum que Miles - f.128 - petite/ pause - suivez au/
dialogue de/ David et du/ soldat - f.128v-129 - [dialogue de Saül et du soldat]
quisnam es tu ? - f.129 - suivez au/ chorus - f.129-130 - [chorus] O sors in felix
- f.130 - faites une petite/ pause - f.130-130v - [dialogue de David et du soldat]
Sed tu unde - f.130v - suivez au recit de David/ sans faire de pause - f.131-131v
- [recit de David] Doleo super - f.131v - suivez au duo sans/ faire aucune pause -
f.131v-132 - [duo] David autem - f.132 - [chorus ultimus : premier] Montes Gelboë
- ce sera/ ici la/ fin/ apres l'avoir/ dit deux fois - f.132v-134v - [suite du chorus
ultimus] Montes gelboë - f.134v - il faut reprendre/ le premier montes gelboë/
jusque a Saul et Jonathas - finis
Description de la source :
[pars prima] - [Historici] : - Cum essent congregata ad proelium agmina Philistaeorum
contra Israel, coegit quoque Saul universum exercitum suum, et aspiciens de monte
Gelboë castra eorum, timor irruit in eum. Ac toto corde expavescent, consuluit
Dominum, quo illi non respondente nec per somnia neque per prophetas et sacerdotes
accessit de nocte veste amictus aliena ad mulierem habentem pythonem in Endor, ad
quam locutus est dicens :
Saül : - O mulier, suscita mihi in pythone quem dixero tibi. - Maga : - Quisnam
est ille quem suscitabo tibi, indica mihi. - Saül : - Samuelem. - Maga : - Jam
ego novi, jam ex eo notum est mihi quod Saul tu ipse es. Quare sic insidiaris animae
ancillae tuae ? Numquid erasisti de terra tua magos omnes et hariolos ? Cur ergo insidiaris
mihi, ut peream et moriar cum eis ? - Saül : - Vivit Dominus ; nil timeas, mulier.
Vivit Dominus ; non morieris nec quidquam mali ex eo patieris. - Maga : - Faciam,
O rex, secundum verbum tuum. Recede paulupum, da locum baculo meo, et praebe silentium.
Maga : - Aether umbrosus nigro velamine, hunc cingat locum altra calignine, venti
quiescant a suo flamine, dum alloquar. - Et vox inferni cives accurrite, horrendos
cantus prompti percipite, et quod requiram fideles facite, ut consequar. - Per hanc
virgam in terram trahentem, astra, solem, et lunam faventem, Samuelem educite sic
jubet rex, quidque vobis praecipio firma sit lex. - Nil prodest invocatio, nec ore
versus promere ; nil juvat incantatio, nec circulos imprimere ; tellus quam pede quatio,
in hocce spatio. - Ecquid ad surdos nunc spargo carmina, numquid num ipsa vestri sum
domina, cum impetu. - Per hanc virgam in terram trahentem, astra, solem, et lunam
faventem, Samuelem educite sic jubet rex, quidque vobis praecipio firma sit lex.
Duo ex choro : - Cumque Samuel volente Deo apparuisset, cecidit Saul faciem suam in
terra, quem Samuel allocutus est voce gravi et aspera sic dicens :
Samuel : - Surge, Saul, et responde mihi, quare de loco pacis huc me venire fecisti
; quare de tranquillissima quieta me evocasti. Responde mihi.
Saul : - Urgent adversum me arma Philistinorum. Undique cingor periculis ac terrore.
Noluit Deus me procantem exaudire, nec per somnia neque per prophetas et sacerdotes.
- Necessitate ergo pressus et angustiis te vocari, ad te confugi ut ostenderes mihi
quid agere debeam. Deus non est mecum ; recessit Deus, recessit a me. - Samuel : -
Quid igitur interrogas me cum Dominus recesserit a te et transierit ad aemulum tuum
? Complebit enim in te omnia quae locutus est mihi adversum te et populum tuum. Scindet
regnum tuum de manu tua et dabit illud davit [sic ; David ?] proximo tuo. - Saül
: - Samuel, Samuel, dic mihi quid feci coram Deo ut sic judicet me. - Samuel : - Non
paruisti voci eius nec fecisti iram furoris eius in Amalec. Ideo recessit a te Deus,
et te atque populum tuum tradidit in manus Philistaeorum ; cras enim, cras tu et filii
tui mecum eritis.
[secunda pars] - [historici] : - Cecidit repente Saul porrectus in terram ; extimuerat
enim valde verba Samuelis, et robur non erat in eo, quia non comederat panem tota
die illa. Factum est autem die sequenti cum Jonathas occubuisset in flagranti bello
Philistaeorum, miles quidam e castris Hebraeorum casu fugiens in montem Gelboë
invenit ibi Saul super hastam suam incumbentem, qui gravi pressus angore tentabat
se ipsum occidere. Quod cum ipse trepidante manu prae cordis amaritudine solus non
posset preficere ad se vocavit militem voce querula et lamentabili et ait :
Saül : - Tolle, quaeso, tolle languores vitae meae. Sta cito super me et interfice
me. Me enim involuit tremor et angustia me premit pavor et tristitia.
Miles : - Quis haec audiens non expavescat ? Quis hoc scelus non exhorreat ? Quis
sanguine regis manum cruentare audeat ? Non, non, O rex, non cadet in me tantum ne
fas cui renuit cor meum acquiescere.
Saül : - Age cito, quid cunctaris ? Periculum est in mora. Age cito, urget hora.
- Impius hostis undique furit, Minax clangor undique ferret, militum clamor undique
sonet. - Periculum est in mora. Age cito, urget hora.
[Chorus] : - Ad arma, ad arma ! - Saül : - Tolle, quaeso, tolle languores vitae
meae. Sta cito super me et interfice me, ne mihi sit in oprobium cecidisse gladiis
et manibus hostium. Ecce enim languem pereo et mori nequeo.?
Tres ex choro : - Cumque miles invitus precibus regis acquievisset, ad David statim
accessit, et veste lacera ac cinere asperso capite, cecidit adorans super faciam suam.
Quem David aspireciens sic interrogavit :
David : - Quisnam es tu ? Unde venis ? Quo vadis ? Quid sic accedis ad me ? - Miles
: - Ego sum filius Amalecitae ; de castris Israel venio ; et huc ad te configio, dominum
meum. - David : - Quod est verbum quod factum est, indica mihi. - Miles : - Fugiebat
populus e proelio, multi corruerunt de populo, sed praeluctus et cordis maerore cetera
taceo. - David : - Quae causa est tanti stuporis, quid suspiras, cur sic haeres ?
- Miles : - Fugiebat populus e proelio, multi corruerunt de populo, sed Saul. - David
: - Quid Saul ? Quid de Saul dicere habes ? - Miles : - Sed Saul et Jonathas. - David
: - Quid iterum de Saul et Jonathas ? - Miles : - Fugiebat populus e proelio, multi
corruerunt de populo, sed Saul et Jonathas filius eius mortui sunt.
Chorus : - O sors infelix et acerba ! O mors crudelis et amara ! O caedes feralis
et cruenta ! - Periit regis fortitudo generosa ! Periit Jonathae pulchritudo speciosa
! O caedes feralis et cruenta ! - O sors infelix et acerba ! O mors crudelis et amara
! O caedes feralis et cruenta !
David : - Sed tu, unde scis quod Saul et Jonathas interierunt ? Unde scis nuntia nobis
? - Miles : - Casu veniebam in montem Gelboë et Saul incumbens super hastam suam,
conversus super dorsum suum, ne aspiciens praeter euntem vocavit ad se [sic ; me ?]
sic dicens : Tolle, quaeso, tolle languores vitae meae. Sta cito super me et interfice
me. Me enim involvit tremor et angustia me premit pavor ac tristitia. Sic me invitum
atque reluctantem continuo obsecrando sibi parere compellebat. Ego autem sciens quod
amplius vivere non posset post ruinam et mortem Jonathae quem viderat ab hostibus
trucidatum parui illi et feci sicut mihi praeceperat ; diadema autem quod ego tuli
de capite, et armillam de brachio eius, attuli ad te, dominum meum.
David : - Doleo super te, mi care frater Jonatha. Jonatha oculis omniis [?] gratiose
et amabilis, Jonatha formose et desiderabilis. Sicut enim mater amat unicum filium
suum, ita te diligebam, mi care frater Jonatha. Et sicut amor meus sic dolor meus
; amoris mei non erit finis, nec finis erit doloris mei.
[duo ex choro] : - David autem conversus ad militem qui haec omnia nuntiaverat ei
sic ait : - David : - Quia non timuisti mittere manum in regem, sanguis tuus super
caput tuum. Ore tuo te accusasti, ore tuo te judicasti.
Chorus ultimus : - Montes Gelboë, nec pluvia nec ros descendant super vos. Saul
et Jonathas decori valde et multum amabiles in vita sua. Saul et Jonathas aquilis
velociores, leonibus fortiores, inimicorum corruerunt gladio. Omnes montes in circuitui
visitet Dominus in rore et pluvia de coelo. A Gelboë autem transeat, quia ibi
ceciderunt potentes Israel et fortes in proelio.
